Önsöz
Atatürk Şiirleri Üzerine
Alfabetik Atatürk Şiirleri
Adına
Yazdığım Şiirlerden - Ethem Yazgan
Ağıt -
âşık Veysel
Ağıt-Destan - Orhan Şaik Gökyay
Ağustos Şafağı - Şahinkaya Dil
Asırlarca - Behçet Kemal Çağlar
Atama
Ağıt - Kemalettin Kamu
Atatürk - Faruk Nafız Çamlıbel
Atatürk - Cahit Sıtkı Tarancı
Atatürk - Hasan-âli Yücel
Atatürk - Behçet Necatigil
Atatürk - İlhan Demiraslan
Atatürk - Ahmet Köklügiller
Atatürk - Şahinkaya Dil
Atatürk - İbrahim Minnetoğlu
Atatürk - Hasan âli Yücel
Atatürk - Yusuf Çotuksöken
Atatürk Anadolu'da - Sabahattin Kudret Aksal
Atatürk Aydınlığı - Şahinkaya Dil
Atatürk Bıraktı - Kerim Aydın Erdem
Atatürk Çağları - Şahinkaya Dil
Atatürk Deyince - Rıza Apak
Atatürk'e - Talip Apaydın
Atatürk Gülümsedi - Talat Tekin
Atatürk İçin - Erdal Öz
Atatürk İlkeleri - İbrahim Minnetoğlu
Atatürk Kurtuluş Savaşında - Cahit Külebi
Atatürk'ten Son Mektup - Halim Yağcıoğlu
Atatürk'ü Duymak - Behçet Necatigil
Atatürk'üm - İbrahim Zeki Burdurlu
Atatürk'ün Bir Saati Vardı - Melih Cevdet Anday
Atatürk'ün Buyruğu - Halim Yağcıoğlu
Atatürk'ün Öğrencilere Mektubu - Yüksel Erkekli
Atatürk'ün Unutulmaz Düşünceleri - İlhami Bekir Tez
Atatürk'ün Vakti Çok Azdı - Nüzhet Erman
Atatürk Yolunda - Yusuf Mardin
Atatürk Yükseliş Demek - Ahmet Köklügiller
Bayraklaşan Atatürk - Ümit Yaşar Oğuzcan
Ben
Mustafa Kemal'im - Özbek İncebayraktar
Beni
Sevmek Demek - Halim Yağcıoğlu
Bir
Eldir Mustafa Kemal - M. Akça
Bir
Resimde Atatürk - Sabahattin Kudret Aksal
Bir Kuş Uçar Anıtkabir'e Doğru - Muzaffer Hacıhasanoğlu
Büyüyen Atatürk - Ahmet Köksal
Can
Yoldaşıma Mektuplar - Jülide Gülizar Ergüven
Cumhuriyetimizin 50. Yıl Marşı - Bekir Sıtkı Erdoğan
Çağrı
- Orhan Şaik Gökyay
Çaldağı'nda Bir Mustafa Kemal Gecesi - Mahmut Alptekin
Dağ
Başını Duman Almış - Bekir Sıtkı Erdoğan
Destan
- âşık Hasan
Es Gök
Gözlü, Güneş Saçlı Rüzgâr Es - Ünsal Özmen
Fikir
Rüzgârı - Arif Hikmet Par
Gazi -
Halide Nusret Zorlutuna
Gazi
Mustafa Kemal Paşa - Turgut Uyar
Gazi
Paşaya Ağıt - Turgut Uyar
Gençlik Marşı - Ali Ulvi Elöve
Gidiyor - Orhan Seyfi Orhon
Havza
Yollarında Mustafa Kemal - Ceyhun Atuf Kansu
Herşey
Mustafa Kemal - Bedrettin Cömert
Hoş
Geldin Safa Geldin Samsun'a - Mesut Tarcan
İstiklâl Marşı - Mehmet Akif Ersoy
İstiklal Savaşında
Atatürk - Mesut Tarcan
İstiklal Savaşında
Mustafa Kemal - Sabih Şendil
İşte Doğruldun, Atam
- Behçet Kemal Çağlar
İşte O
Atatürk - Tahsin Saraç
Kalpaklı Süvari - Attilâ İlhan
Kasım
Rüzgârları - Mesut Tarcan
Kocatepe'de Mustafa Kemal - Mahmut Alptekin
Kuvayı
Milliye Destanı'ndan - Nâzım Hikmet
Mavi
Aydınlık - İlhan Geçer
Mustafa Kemal - Attilâ İlhan
Mustafa Kemal - İlhami Bekir Tez
Mustafa Kemal - Ali Püsküllüoğlu
Mustafa Kemal - Özbek İncebayraktar
Mustafa Kemal - Abdullah Rıza Ergüven
Mustafa Kemal - Sabih Şendil
Mustafa Kemal Adıyla - Hasan Şimşek
Mustafa Kemal Ateşi - Şinasi Özdenoğlu
Mustafa Kemal Destanı - Tahir Pukat
Mustafa Kemal Güneşi - Yusuf Çotuksöken
Mustafa Kemal Havası - Ceyhun Atuf Kansu
Mustafa Kemal Havza Yollarında - Abdülkadir Bulut
Mustafa Kemal Türküsü - M. Sunullah Arısoy
Mustafa Kemal'den Mektup - Oğuz Kâzım Atok
Mustafa Kemal'e Gidin Yol - Mustafa Canpolat
Mustafa Kemal'i Düşünürken - Mustafa Necat, Karaer
Mustafa Kemal'i Düşünüyorum - Ümit Yaşar Oğuzcan
Mustafa Kemal'i Gördüm - Mustafa Canpolat
Mustafa Kemal'in Kağnısı - Fazıl Hüsnü Dağlarca
Mustafa Kemal'in Türküsü - Yaşar Nabi Nayır
Mustafa Kemal 'in Vakti - M. Güner Demiray
Mustafa Kemaller Tükenmez - Halim Yağcıoğlu
Netsem
Yolu Yok - Orhan Şaik Gökyay
Nöbetçi Millet - Behçet Kemal Çağlar
Nutuk
- Talip Apaydın
On
Dokuz Mayıs - İbrahim Zeki Burdurlu
On
Kasım - Cahit Sıtkı Tarancı
10
Kasım - Kâmuran Yüce
On
Kasım Duvarı - Abdülkadir Bulut
On
Kasım Sabahı - Aydın Oy
Onuncu
Yıl Marşı - B. Kemal Çağlar-F. Nafiz Çamlıbel
30
Ağustos - Ahmet Kutsi Tecer
Ölmez
ki - M. Cela1 Ertugay
Örnek
Atatürk'ümüz - Sadiye Akay
Resim
- Behçet Necatigil
Sabah-Akşam - Doğan Naci Aksan
80.
Yıl Marşı - Günseli Tıknaz
Selam
- Nüzhet Erman
Sen -
M. Güner Demiray
Sen
Mustafa Kemal'sin - M. Güner Demiray
Sendendir Atatürk - Suat Taşer
Sensin
- Yusuf Ziya Ortaç
Türkiye Şarkısı - Salih Birsel
Uyanık
Ölmek - Fazıl Hüsnü Dağlarca
Uyanık
Uyku - Tarık Dursun K.
Vatan
Rüzgârlarınla Dalgalandı - Özker Yaşın
Yarı
Çekilen Bayrak - Orhan Şaik Gökyay
Yaşıyorsun - Mehmet Başaran
75.
Yıl Marşı - İhsan Özkaynak
Yine
Kahrolası Kasım - Osman Bolulu
Yitik
Sevda - Dinçer Sümer
Yurt
ve Atatürk - Celal Sahir Erozan
Yüce
Atatürk - âşık İlhami Demir
Kaynakça
Dizin
ATATÜRK ŞİİRLERİ
ÜZERİNE
(...)
Atatürk şiirlerinin baskın özelliği ''övgüdür''. Adına şiir yazdığınız
kişi, bir devlet kurucusu, güçlü bir asker, ödün vermez bir devrimci
olunca, O'nun yaptıkları karşısında duyduğunuz hayranlığı doğal olarak
övgü biçiminde dile getirme gereğini duyarsınız. Türk ozanları da böyle
yapmıştır. (...)
Atatürk'ün ölümü üzerine yazılan şiirler, başlangıçta belki beklentilere
uygun olduğu için, ''yas'' odaklı olmuş; eski ağıt/mersiye geleneğiyle de
bir bakıma ilişkilendirilmiştir. Yas şiirleri de bir süre sonra yerini,
Atatürk'ü anlamaya, onun yaptıklarının hangi amaçlara dönük olduğunu
kavramaya yönlendiren şiirlere bırakmıştır. 1950'li yıllardan sonra
yapılan şiirlerde eski ''övgü'' ve ''yas'' niteliği hemen hemen pek az
görülür.
Atatürk şiirleri iki ana kolda gelişim gösterir:
a)
Atatürk'ü insan, asker, devlet adamı, siyaset adamı, düşünür, önder olarak
değerlendirmeye yönelik şiirler: Bu tür şiirlerde
zaman zaman onun söylev ve demeçlerinden de alıntılar
yapılmıştır.
b)
Atatürk'ün dünya görüşünü, devrimciliğini, kurduğu Cumhuriyeti korumak,
yaşatmak ve geliştirmek için hangi bilince sahip olunması gerektiğini
irdeleyen şiirler: Bu tür şiirler arasında slogan kolaycılığına düşenler
de görülür. Kimi şiirlerse, gerek içeriğiyle gerek iç müziğiyle hâlâ
belleklerdedir. (Örneklerinden bazılarını bu antolojide de
görüp okuyacaksınız.
(...)
Atatürk şiirleri, gerçekten de sayıca zengindir; belki 5-10 bin
dolayındadır. Ancak ''Atatürk edebiyatı'' diye adlandırılabileceğimiz
zengin bir gelenekten henüz yoksunuz. Belki, genç ozanlarımız, Atatürk'ü
her yönüyle tanıdıktan ve olup bitenlerden derin bir biçimde etkilendikten
sonra gözlem, izlenim, duygu, düşünce vb’yi gerçek sanat/şiir diliyle
ortaya koyacaklardır. Bugün için, Atatürk edebiyatının temelleri
atılmıştır denilebilir; özellikle şiir, tiyatro ve romanda bunun
örneklerini sıralayabiliriz. Bu temel üzerine, bundan sonra yeni ürünlerin
verilmesi gerekmektedir.
Yeni
dünya düzeni ve küreselleşme olgusu karşısında ''ulus-devlet'', ''sosyal
devlet'' kavram ve olgusuna dönmek durumunda kalan aydınlar, bunun
kökenini ve olumlu uygulamasını Atatürkçülükte görmeye başladılar.
Aydınlar, bilim adamları, düşünürler Atatürkçülüğü, çağdaş dünyanın
koşullarına göre yeniden yorumlayıp zenginleştirirken, edebiyatçılarımız
da bu bağlamdaki şiirleriyle, romanlarıyla, tiyatrolarıyla hem
Atatürkçülüğe hem kendi sanatlarına hem de Türk edebiyatına katkıda
bulunacaklar, yeni açılımlar sağlayacaklardır.
(...)
